Quy trình kiểm định đường ống dẫn khí

Quy trình kiểm định đường ống dẫn khí đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an toàn vận hành, duy trì hiệu suất hệ thống và tuân thủ quy chuẩn pháp luật. Kiểm định giúp phát hiện sớm các rủi ro như ăn mòn, rò rỉ khí, suy giảm độ bền vật liệu, từ đó ngăn ngừa nguy cơ nổ khí, hỏng hóc thiết bị. Theo quy định, đường ống dẫn khí cần trải qua các bước kiểm tra bên trong, thử nghiệm áp lực, hiệu chỉnh van an toàn, kiểm tra vận hành để đảm bảo đáp ứng tiêu chuẩn an toàn. Đặc biệt, với hệ thống đường ống dẫn LPG, khí nén công nghiệp, khí y tế, việc kiểm định định kỳ giúp doanh nghiệp đáp ứng quy chuẩn kỹ thuật, tránh vi phạm pháp luật và tối ưu chi phí bảo trì. Cùng Khí Nén Việt Á đi tìm hiểu chi tiết bài viết này sau đây:

Kiểm định an toàn đường ống dẫn khí là gì?

Kiểm định an toàn đường ống dẫn khí nén là quá trình đánh giá, kiểm tra tổng thể hệ thống đường ống dẫn khí đốt, khí nén, hơi nước, nước nóng theo tiêu chuẩn an toàn hiện hành. Quá trình này giúp phát hiện sớm các nguy cơ rò rỉ, hư hỏng, đảm bảo vận hành ổn định, an toàn lao động, đồng thời tuân thủ quy định pháp luật.

Quá trình kiểm định bao gồm:

• Kiểm tra đường ống chính, van dẫn khí, phụ kiện kết nối.
• Đánh giá khả năng chịu áp lực, độ kín khít và độ bền vật liệu.
• Phân tích mức độ an toàn theo tiêu chuẩn TCVN, ISO, Thông tư 53/2016/TT-BLĐTBXH.

Đối tượng bắt buộc kiểm định đường ống dẫn khí

Theo Thông tư 53/2016/TT-BLĐTBXH, các hệ thống sau bắt buộc kiểm định để đảm bảo an toàn vận hành:

Hệ thống đường ống dẫn hơi nước, nước nóng

• Cấp 1 và cấp 2: Đường kính ngoài từ 51mm trở lên.
• Cấp 3 và cấp 4: Đường kính ngoài từ 76mm trở lên.
• Tiêu chuẩn áp dụng: TCVN 6158:1996, TCVN 6159:1996.

Hệ thống đường ống dẫn khí đốt cố định

Bao gồm đường ống dẫn khí công nghiệp, khí gas, ngoại trừ đường ống dẫn khí đốt trên biển.

• Hệ thống đường ống dẫn khí y tế: Đường ống cung cấp oxy, khí nén, khí CO₂ dùng trong bệnh viện, phòng khám.
• Hệ thống đường ống áp lực cao: Đường ống vận chuyển khí nén, khí đốt chịu áp suất lớn, phục vụ công nghiệp và năng lượng.

Các hạng mục kiểm định đường ống dẫn khí

Việc kiểm định an toàn đường ống dẫn khí gồm các danh mục quan trọng sau:

✔ Kiểm định đường ống dẫn khí đốt – Đánh giá khả năng chịu nhiệt, chịu áp lực.
✔ Kiểm định đường ống dẫn gas – Kiểm tra độ kín, rò rỉ khí.
✔ Kiểm định đường ống dẫn hơi nước – Đảm bảo vận hành trong hệ thống lò hơi công nghiệp.
✔ Kiểm định đường ống dẫn nước nóng – Kiểm tra tiêu chuẩn cách nhiệt, an toàn vận hành.
✔ Kiểm định đường ống dẫn khí y tế – Đảm bảo khí y tế đạt độ tinh khiết theo tiêu chuẩn USP, ASTM.
✔ Kiểm định đường ống dẫn áp lực cao – Phân tích khả năng chịu tải, đảm bảo không xảy ra nguy cơ nổ.

Quy trình kiểm định chặt chẽ giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu suất hoạt động, giảm thiểu rủi ro, đồng thời tuân thủ đúng quy định pháp luật về an toàn lao động.

Thời hạn kiểm định đường ống dẫn khí

Theo quy định pháp luật hiện hành, hệ thống đường ống dẫn khí phải được kiểm định định kỳ 2 năm/lần. Tuy nhiên, thời hạn này có thể thay đổi tùy vào:

• Thời gian đã sử dụng của hệ thống đường ống.
• Chế độ làm việc và mức độ chịu tải của đường ống.
• Tình trạng thực tế của hệ thống (ăn mòn, rò rỉ, hao mòn linh kiện).

Ngoài kiểm định định kỳ, hệ thống đường ống cần được kiểm định bất thường khi có sự cố kỹ thuật, thay đổi vị trí lắp đặt hoặc theo yêu cầu của cơ quan chức năng.

Nội dung kiểm định đường ống dẫn khí

Kiểm định đường ống dẫn khí được thực hiện theo Tiểu mục 2.7.2.2 của Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 01:2016/BCT, bao gồm:

Kiểm tra hồ sơ hệ thống đường ống

• Hồ sơ lý lịch của hệ thống đường ống dẫn khí.
• Nhật ký vận hành, bảo trì, sửa chữa trước đó (nếu có).
• Sơ đồ kỹ thuật hệ thống đường ống.

Kiểm tra bên ngoài – Đánh giá tổng quan hệ thống

Mục tiêu là xác định tình trạng kỹ thuật và độ an toàn của hệ thống:

• Tình trạng lắp đặt: Mặt bằng, vị trí lắp đặt, khoảng cách an toàn.
• Tình trạng bên ngoài: Đánh giá lớp bảo ôn, lớp sơn, dấu hiệu rỉ sét.
• Thiết bị đo lường, an toàn: Kiểm tra van an toàn, đồng hồ áp suất, phụ kiện liên quan.
• Kiểm tra mối hàn, kim loại chịu áp lực: Phát hiện nứt gãy, biến dạng, lệch mép.
• Tình trạng giá đỡ, giá treo: Đánh giá độ vững chắc, dấu hiệu ăn mòn.
• Hệ thống bù giãn nở: Kiểm tra khả năng giãn nở của đường ống.
• Hệ thống điện và chống sét: Đảm bảo tiếp đất an toàn cho đường ống.
• Kiểm tra kết cấu vận hành: Sàn thao tác, cầu thang, giá đỡ.

Khi kiểm định lần đầu, cần rà soát sự khác biệt giữa bản vẽ lắp đặt và thực tế, đồng thời ghi nhận mọi thay đổi hoặc sửa chữa chưa được cập nhật.

Hệ thống đường ống dẫn khí có vai trò quan trọng trong nhiều ngành công nghiệp, do đó, kiểm định định kỳ giúp đảm bảo an toàn vận hành, hạn chế rủi ro rò rỉ khí, cháy nổ và tối ưu hiệu suất hoạt động.

Kiểm tra bên trong đường ống

Khi điều kiện thực tế cho phép, kiểm tra bên trong là bước quan trọng nhằm phát hiện sớm nguy cơ hư hỏng, đảm bảo đường ống hoạt động an toàn và đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật.

• Kiểm tra bề mặt kim loại của các bộ phận chịu áp lực, đánh giá mức độ ăn mòn, cặn bẩn, han gỉ bên trong hệ thống.
• Kiểm tra mối hàn, cấu trúc kim loại để xác định nguy cơ rò rỉ, suy giảm chất lượng vật liệu.
• Nếu không thể kiểm tra trực tiếp bên trong, phải áp dụng các phương pháp đánh giá gián tiếp để ngăn ngừa hư hỏng do ăn mòn quá mức.

Thử nghiệm áp lực – Đánh giá độ kín & an toàn

Việc thử nghiệm đường ống dẫn khí phải tuân thủ quy chuẩn kỹ thuật:

• Thử thủy lực & thử kín theo quy định tại Mục 2.7.1.1 (đối với đường ống dẫn khí).
• Thử thủy lực & thử kín theo quy định tại Mục 2.7.1.2 (đối với đường ống công nghệ).
• Thử thủy lực là yêu cầu bắt buộc khi kiểm định lần đầu.

Trường hợp kiểm định định kỳ hoặc bất thường mà không thể thử thủy lực, có thể sử dụng phương pháp thay thế để đánh giá tình trạng kim loại, độ dày đường ống, mối hàn và khả năng chịu tải của giá đỡ, giá treo.

Hiệu chỉnh & niêm chì van an toàn

• Áp suất cài đặt của van an toàn không vượt quá 1,1 lần áp suất làm việc lớn nhất.
• Đối với đường ống dẫn LPG lỏng, áp suất cài đặt từ 1,8 MPa đến 2,4 MPa, đảm bảo an toàn vận hành.

Kiểm tra vận hành hệ thống

• Đánh giá điều kiện vận hành, xác minh hệ thống đáp ứng tiêu chuẩn trước khi đưa vào sử dụng.
• Kiểm tra trạng thái làm việc của toàn bộ hệ thống, bao gồm các phụ kiện, thiết bị đo lường, hệ thống bảo vệ để đảm bảo độ an toàn và ổn định khi vận hành.

Việc kiểm định đường ống dẫn khí không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là giải pháp tối ưu hóa an toàn và hiệu suất vận hành. Bằng cách thực hiện đầy đủ quy trình kiểm định, doanh nghiệp có thể ngăn ngừa sự cố, kéo dài tuổi thọ thiết bị và đảm bảo hệ thống hoạt động ổn định, tiết kiệm chi phí sửa chữa. Nếu bạn cần tư vấn về kiểm định đường ống dẫn khí theo đúng tiêu chuẩn, hãy liên hệ ngay với đơn vị kiểm định uy tín để được hỗ trợ nhanh chóng!